Oddział terenowy w Krakowie
Informujemy, że lek BIOFUROKSYM, 250 mg, 500 mg, 750 mg, proszek do sporządzania roztworu lub zawiesiny do wstrzykiwań/BIOFUROKSYM, 1,5 g, proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań, zgodnie z aktualną Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL, zatwierdzona 28.06.2016), u dzieci o masie ciała poniżej 40 kg należy podawać dożylnie.
Zwracamy uwagę, że obecna ChPL jest zgodna z wynikiem procedury na mocy art. 30 dyrektywy 2001/83/WE (ang. referral) – ujednolicenie druków informacyjnych w krajach Unii Europejskiej.
Sylwia Kraczkowska
St. Specjalista ds. Informacji Referencyjnej
Dział Medyczny
www.polpharma.com
Odpowiedzi Wiceprezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych
w sprawie pobierania materiału biologicznego
w środowisku zamieszkania pacjenta, transportu do laboratorium.
W odpowiedzi na pytania informuję, że:
Opracowano wg:
Zgodnie z ustawą szczepienie powinno być wykonane w specjalnie do tego przeznaczonym miejscu, wyposażonym w zestaw przeciwwstrząsowy oraz w obecności lekarza, który bezpośrednio przed szczepieniem zbadał i zakwalifikował pacjenta do tego szczepienia.
Wyklucza to zatem wykonywanie szczepienia w warunkach domowych.
ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA. (ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 21 GRUDNIA 2004R Dz. U. Nr 276 poz. 2740)
Załącznik nr 2
1-6 tydzień życia
Wizyty patronażowe położnej, nie mniej niż 4, mające na celu:
W 3-4 miesiącu życia dziecka
– wizyta patronażowa pielęgniarki mająca na celu przeprowadzenie instruktażu w zakresie pielęgnacji niemowlęcia, w tym karmienia piersią, pielęgnacji jamy ustnej oraz w razie stwierdzenia nieprawidłowości – rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych rodziny.
W 9 miesiącu życia
Wizyta patronażowa pielęgniarki w przypadku, gdy w czasie poprzedniej wizyty stwierdzono zaburzenia w stanie zdrowia dziecka.
Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację panów posłów Tomasza Nowaka i Arkadego Fiedlera w sprawie podziału zadań pielęgniarek środowiskowych i pielęgniarek praktyki (znak: SPS-023-1604/08), proszę o przyjęcie poniższego stanowiska.
Podział kompetencji pomiędzy lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej a pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej uregulowany jest, poza przepisami powszechnie obowiązującymi, np. w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (załącznik nr 2 części II pkt A), które szczegółowo określa zadania pielęgniarki POZ. W ich zakresie mieszczą się także świadczenia w zakresie pielęgniarskiej opieki środowiskowej. Powyższe uregulowane jest również postanowieniami umowy zawieranej pomiędzy świadczeniodawcami a dyrektorem oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.
Decydujące znaczenie w takim przypadku będą miały przepisy kilkakrotnie nowelizowanego zarządzenia nr 69/2007/DSOZ prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. W § 3 ust. 3 zarządzenia wymienione są merytoryczne zakresy świadczeń, które mogą być przedmiotem wniosku i umowy o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. Świadczeniodawca, który zdecydował się zawrzeć umowę z NFZ w zakresie świadczeń pielęgniarki POZ, musi spełniać wszystkie wymogi określone w § 23, 24 i 37 ww. zarządzenia. Należy zaznaczyć, że warunki zawarcia umowy z NFZ w przedmiotowym zakresie są takie same dla wszystkich świadczeniodawców, bez względu na formę prowadzenia działalności. To oznacza, że pielęgniarki, które zarejestrowały działalność w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej, chcąc zawrzeć umowę z NFZ na świadczenie usług w zakresie pielęgniarki POZ, także muszą spełniać określone zarządzeniem warunki, tj. m.in. dysponować gabinetem, ponieważ według § 24 zarządzenia „pielęgniarka POZ obowiązana jest do udzielania pielęgniarskich świadczeń opieki zdrowotnej w gabinecie pielęgniarki POZ oraz w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy (z uwzględnieniem mieszkańców DPS-ów)”. Zgodnie z treścią komunikatu wydanego w dniu 9 kwietnia 2008 r. przez prezesa NFZ świadczeniodawcy dotychczas rejestrowani w formie indywidualnych praktyk pielęgniarek lub położnych w miejscy wezwania, z którymi zawarto umowy w zakresach: pielęgniarka POZ lub położna POZ, mają obowiązek w nieprzekraczalnym terminie do 31 grudnia 2008 r. dostosowania się do wymogów określonych w § 23, 24 i 37 zarządzenia nr 69/2007/DSOZ prezesa NFZ.
Ponadto należy zaznaczyć, że pielęgniarka POZ, zgodnie z § 20 zarządzenia prezesa NFZ, „sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej świadczeniobiorcami, uwzględniając w tym realizację zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, zleceń na zabiegi i procedury medyczne wydanych przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego”. Zabiegi przepisane przez lekarzy specjalistów zlecane są do realizacji, za pośrednictwem lekarza POZ, pielęgniarce POZ, do której dany pacjent złożył deklarację wyboru.
Zgodnie z § 10 wskazanego zarządzenia świadczeniodawca, w ramach realizacji zakresu świadczenia lekarza POZ, ma obowiązek zapewnić funkcjonowanie gabinetu zabiegowego od poniedziałku do piątku pomiędzy godz. 8.00 i 18.00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, w tym punktu szczepień – minimum 1 raz w tygodniu po godz. 15.00. W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi i procedury diagnostyczno-terapeutyczne wynikające z procesu leczenia, związane z udzieloną przez lekarza POZ poradą lekarską. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia świadczeniobiorcy świadczeniodawca zapewnia realizację świadczeń także poprzez wizyty domowe. Na realizację zleceń pozostających w kompetencjach pielęgniarki POZ lekarz POZ wydaje skierowanie do pielęgniarki POZ, do której zdeklarowany jest pacjent. W przypadku gdy w wyniku udzielonej przez lekarza POZ porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych, świadczniodawca zapewnia pobranie materiałów do badań zgodnie z zasadami określonymi rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435). Pobranie badań w domu chorego świadczeniodawca zleca pielęgniarce POZ. Wykaz badań diagnostycznych, które zobowiązany jest wykonać i finansować lekarz POZ, a które są mu niezbędne przy realizacji świadczeń, określony został w załączniku nr 2 do zarządzenia.
W kwestii pobierania w domu pacjenta materiału do badań diagnostycznych informuję, że załącznik nr 10 do zarządzenia nr 69 prezesa NFZ stanowi informację dla świadczeniobiorcy o dostępności, trybie kierowania oraz zasadach udzielania świadczeń w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej, którą powinna realizować pielęgniarka POZ. W punkcie 40 wykazu czynności pielęgniarskich wskazano, że jednym z zadań pielęgniarki POZ jest pobieranie materiałów do badań: krwi, moczu, wymazów. Jednocześnie zawarto uwagę, że to „świadczenie jest realizowane przy współpracy ze świadczeniodawcą POZ, na którego liście lekarskiej znajduje się pacjent. Obejmuje sprzęt jednorazowego użytku niezbędny do wykonania zlecenia. Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków i środka transportu odpowiada lekarz POZ zgodnie z warunkami umowy z wykonawcą badań”.
Natomiast załącznik nr 14 do zarządzenia statuuje „Katalog świadczeń pielęgniarskich w POZ”, w którym przesądzono, że świadczenie: Pobieranie materiałów do badań: krwi, moczu, wymazów (pkt 8.7) jest świadczeniem realizowanym przy współpracy ze świadczeniodawcą POZ, na którego liście lekarskiej znajduje się pacjent. Obejmuje czynności przygotowawcze, sprzęt jednorazowego użytku niezbędny do wykonania zlecenia. Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków transportu pobranych materiałów, zgodnie ze standardami jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych, odpowiada zleceniodawca. Świadczenie zostało wycenione na 5 pkt.
Warszawa, dnia 21 kwietnia 2008 r
W związku z licznymi zapytaniami pielęgniarek/położnych wykonujących świadczenia jako samodzielne podmioty dotyczącymi pobierania i transportu materiałów do badań laboratoryjnych pobranych w miejscu zamieszkania pacjenta, informuję, że:
Zgodnie z pkt 3 Załącznika Nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 roku w sprawie standardów jakości dla laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435) materiał do badań laboratoryjnych jest dostarczany do laboratorium zgodnie z procedurami opracowanymi przez te laboratoria dla stałego zleceniodawcy – lekarza POZ.
Zgodnie z § 9 pkt 4 Zarządzenia, N r 69/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2007 roku w sprawie warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna (zmienionego Zarządzeniem Nr 105/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1 /2008/DSOZ) świadczeniodawca (lekarz POZ) zapewnia pobranie materiałów do badań zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 marca 2006 roku. Pobranie materiału do badań w domu chorego świadczeniodawca (lekarz POZ) zleca pielęgniarce poz. Wykaz badań diagnostycznych, które zobowiązany jest wykonać i finansować lekarz POZ wymienia załącznik nr 2 do Zarządzenia. Świadczenia lekarza POZ są finansowane na zasadach określonych w § 11 ww. Zarządzenia.
Uwaga!
Załącznik Nr 14 do Zarządzenia Nr 69/2007/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 25 września 2007 roku (zmienionego Zarządzeniem Nr 105/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1 /2008/DSOZ) w katalogu świadczeń pielęgniarskich w poz, określa w pkt 6.4, że pobieranie materiału do badań jest świadczeniem realizowanym we współpracy ze świadczeniodawcą (lekarzem POZ). Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków i środka transportu odpowiada lekarz POZ zgodnie z warunkami umowy z wykonawcą badań (laboratorium).
Lubuska
Okręgowa Izba Aptekarska
65-077 Zielona Góra, al. Wojska Polskiego 37, tel./fax (0-68) 327 09 74, e-mail: loia_zg@interia.pl
Zielona Góra, 09.11.2006 r.
Nasz znak: I/220/2006
Sz. Pani
Weronika Resenberger
Przewodnicząca
Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych
ul. Grottgera 23
65-415 Zielona Góra
Lubuska Okręgowa Izba Aptekarska w Zielonej Górze w odpowiedzi na Pani pismo z dnia 26.10.2006 r. – uprzejmie wyjaśnia, iż naszym zdaniem lekarze winni wypisywać pacjentom leki iniekcyjne odpowiadające dawce jednorazowego podania – użycia.
Pozostawianie leku iniekcyjnego nakłutego w lodówce do dalszego wykorzystania stwarza zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Lek iniekcyjny raz otwarty, nie powinien być w żadnym wypadku podawany ponownie po kilku, czy kilkunastu godzinach. Nikt nie może wziąć odpowiedzialności (tj. producent, apteka, pielęgniarka), że lek ten nadal posiada swoje pełne właściwości.
Uważamy, że należy wypisywać na receptach dawkę leku, który można podać jednorazowo. W wypadku kiedy dawka leku w opakowaniu ampułkowym przekracza zaordynowaną ilość leku, po jednorazowym podaniu leku pacjentowi, pozostałą w ampułce część leku należy zniszczyć.
Z uwagi na liczne zgłoszenia do Głównego Inspektora Farmaceutycznego przypadków zanieczyszczeń po nakłuciu fiolek zawierających leki do iniekcji, Departament Pielęgniarek i Położnych zwraca uwagę na konieczność przestrzegania właściwej techniki i procedury przygotowania i nabierania leków.
Zaleceniem Departamentu jest, aby przy nabieraniu leków odbezpieczyć fiolkę z metalowego korka, do każdego leku używać nowej strzykawki i igły (do nakłuwania korka gumowego i innych opakowań leków przeznaczonych do iniekcji lub wlewów dożylnych nie grubszej niż 0,8 mm).
W odpowiedzi na pismo z dnia 06.02.2003 roku w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne wlewów kroplowych i leków drogą dożylną w warunkach domowych, uprzejmie wyjaśniam:
Ustawa z dnia 05.07.1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej Art. 4 i Art. 5 stanowi “… wykonywanie zawodu pielęgniarki .położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia… “
Udzielanie świadczeń, o których mowa w Art. 4 i 5 pielęgniarka .położna wykonuje przede wszystkim poprzez p. 4 “…realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji…“
Tak więc podstawą do podania przez pielęgniarkę, położną leku, w tym również drogą dożylną, bądź wykonania wlewu kroplowego (w warunkach zarówno ambulatoryjnych jak i domowych), jest udokumentowane zlecenie lekarskie, które powinno zawierać oprócz nazwy leku, dawki, sposobu i czasookresu podawania, również zapis, o tym że zabieg należy wykonać w warunkach domowych, bez obecności lekarza.
Za zlecenie lekarskie (leki i drogę podawania) odpowiedzialność ponosi lekarz (Art. 45 Ustawy o Zawodzie Lekarza). Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność jedynie za prawidłowe wykonanie zlecenia.
Jednocześnie Art. 22 p. 4 i 5 Ustawy o Zawodach Pielęgniarki i Położnej daje pielęgniarce i położnej prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego.
Kolejną regulacją prawną w zakresie podawania leków jest Rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2.09.1997 roku w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 116 z dn. 01.10.1997 r.), które mówi, że pielęgniarka jest uprawniona do podawania dożylnego leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowe -oddechowej, wg- wymaganych standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego. Wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną, ustala Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16.12.2002 r. (Dz. U. Nr 236 poz. 2000).
Obecnie brak jest innych ustaleń prawnych dotyczących podawania leków silnie działających, mogących wywołać niepożądane objawy w stanie zdrowia, w warunkach domowych przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne.
Jako Konsultant Krajowy zamierzam zwrócić się do NRPiP z inicjatywą powołania zespołu interdyscyplinarnego na poziomie kraju, który podjąłby pracę nad powyższym zagadnieniem i wypracował określone standardy.
W celu zminimalizowania ryzyka powstania powikłań takich jak m.in.:
, u noworodków i niemowląt, które nie posiadają dostatecznie wykształconej tkanki mięśniowej, zaleca się podawanie antybiotyków drogą infuzji i wykluczenie iniekcji domięśniowych, szczególnie wykonywanych w warunkach domowych.
W realizacji procedury podawania antybiotyków, zaleca się przestrzegania następujących zasad:
Mając na uwadze powyższe zasady, zaleca się realizowanie antybiotykoterapii u noworodków i niemowląt do 3 miesiąca życia przez położne i pielęgniarki pediatryczne, które posiadają wiedzę i umiejętności w zakresie farmakoterapii noworodków i niemowląt w warunkach szpitalnych.
Ustawa z dnia 05.07.1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej Art. 4 i Art. 5 stanowi “… wykonywanie zawodu pielęgniarki, położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia…”
Udzielanie świadczeń, o których mowa w Art. 4 i 5 pielęgniarka, położna wykonuje przede wszystkim poprzez p. 4 “…realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji…”
Tak, więc podstawą do podania przez pielęgniarkę, położną leku, w warunkach zarówno ambulatoryjnych jak i domowych, jest udokumentowane zlecenie lekarskie, które powinno zawierać oprócz nazwy leku, dawki, sposobu i czasookresu podawania, również zapis, o tym, że zabieg należy wykonać w warunkach domowych, bez obecności lekarza.
Za zlecenie lekarskie (leki i drogę podawania) odpowiedzialność ponosi lekarz (Art. 45 Ustawy o Zawodzie Lekarza). Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność jedynie za prawidłowe wykonanie zlecenia.
Jednocześnie art. 22 p. 4 i 5 Ustawy o Zawodach Pielęgniarki i Położnej daje pielęgniarce i położnej prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego.
Kolejną regulacją prawną w zakresie podawania leków jest Rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2. 09. 1997 roku w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 116 z dn. 01.10.1997 r.), które mówi, że pielęgniarka jest uprawniona do podawania leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo – oddechowej, wg wymaganych standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego. Wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną, ustala Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16.12.2002 r. (Dz. U. Nr 236 poz. 2000).
Obecnie brak jest innych ustaleń prawnych dotyczących podawania leków silnie działających, mogących wywołać niepożądane objawy w stanie zdrowia, w warunkach domowych przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne.
Zasadne i przyjęte jest, iż wykonywanie iniekcji (domięśniowych, dożylnych) leku, który może spowodować wystąpienie gwałtownych reakcji uczuleniowych, czy innego rodzaju zaburzeń niekorzystnych dla stanu zdrowia pacjenta (np. penicylina, preparaty żelaza) wykonywane jest tylko w warunkach ambulatoryjnych, z pełnym zabezpieczeniem w zestaw ratujący życie i w obecności lekarza.
Również przy wykonywaniu świadczeń leczniczych w domu pacjenta, pielęgniarka zobowiązana jest do spełnienia wymaganych standardów tzn. posiadania zestawu p/wstrząsowego i możliwości nawiązania kontaktu telefonicznego.
Pielęgniarki środowiskowe/rodzinne powinny dążyć do uzupełnienia kwalifikacji poprzez ukończenie kursu specjalistycznego w zakresie prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej, z czym wiążą się określone uprawnienia.
Wykonywanie iniekcji dożylnych lub domięśniowych w domu chorego dziecka w wieku do 3 miesiąca życia uważam za nieuzasadnione, niedopuszczalne i niebezpieczne. Iniekcje dożylne mogą być wykonywane wyłącznie w warunkach szpitalnych gdzie jest nadzór lekarza i możliwość kompleksowej pomocy w sytuacji wystąpienia powikłań.
Stosowanie leków dożylnie, w tym i antybiotyków, wskazuje na to, że stan dziecka jest poważny, nie ma możliwości podawania leków doustnie.
I wówczas jest uzasadnienie do hospitalizacji dziecka, w przeciwnym razie brak jest wskazań do leczenia dożylnego i naruszania ciągłości tkanek co może pociągnąć za sobą poważne powikłania.
Podobnie, stosowanie antybiotyków domięśniowo u dzieci do 3 miesiąca życia (często dwa lub trzykrotnie w ciągu doby) jest nieuzasadnione w warunkach domowych i okrutne.
Po pierwsze, jeżeli stan dziecka w tym wieku jest dobry i nie wymaga ono pobytu w szpitalu to może być leczone doustną podażą antybiotyków. Wykonywanie kilkakrotnie w ciągu doby nieuzasadnionych iniekcji domięśniowych jest narażaniem dziecka na ogromny stres, możliwość powikłań miejscowych i ogólnych.
Tak więc wykonywanie iniekcji dożylnych i domięśniowych (wielokrotnie) u dzieci do 3 miesiąc; życia uważam za postępowanie niezgodne z aktualną wiedzą medyczną .
Pielęgniarki nie powinny wykonywać zleceń lekarskich, które mogą być niebezpieczne dla dziecka, co jest wystarczającym uzasadnieniem do odmowy. Dz. Ustaw Nr 57.2001 .Ustawa z dnia 5 lipca l996 r. art. 22 p. 5.
Lekarz zlecający iniekcje dożylne w domu dziecka nie potrafi jednoznacznie ocenić jego stanu, albo dziecko wymaga leczenia dożylnego i hospitalizacji albo może być leczone w domu – doustnie.
Nieprzestrzeganie zaleceń Konsultanta, w przypadku jakichkolwiek powikłań, naraża lekarza na konsekwencje – odpowiedzialność za nieumyślne narażenie dziecka na uszczerbek zdrowia lub zagrożenie życia.