253022058_587619789214082_4328708234989450446_n
Kolegium pielęgniarek i położnych rodzinnych w Polsce
Oddział terenowy w Krakowie

Informacje

Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie pediatrii z dnia 03.11.2021 dotyczące podawania iniekcji dożylnych/domięśniowych u dzieci 0-18 lat w domu pacjenta/w opiece ambulatoryjnej (w gabinecie zabiegowym)/w domu dziecka
Przygotowanie żywienia pozajelitowego to zadanie farmaceuty, a nie pielęgniarki
Zmiany w opłatach za udostępnienie dokumentacji medycznej (obowiązują od 4 maja 2019 r.)
Odpowiedź Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych na pytanie prawne: czy pielęgniarki POZ mogą kupować w aptekach ogólnodostępnych produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego
Opinia Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego z dnia 12 marca 2018 r. w sprawie podawania antybiotyków u dzieci na zlecenie lekarskie w domu chorego

Informujemy, że lek BIOFUROKSYM, 250 mg, 500 mg, 750 mg, proszek do sporządzania roztworu lub zawiesiny do wstrzykiwań/BIOFUROKSYM, 1,5 g, proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań, zgodnie z aktualną Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL, zatwierdzona 28.06.2016), u dzieci o masie ciała poniżej 40 kg należy podawać dożylnie.
Zwracamy uwagę, że obecna ChPL jest zgodna z wynikiem procedury na mocy art. 30 dyrektywy 2001/83/WE (ang. referral) – ujednolicenie druków informacyjnych w krajach Unii Europejskiej.

 

Sylwia Kraczkowska
St. Specjalista ds. Informacji Referencyjnej
Dział Medyczny
www.polpharma.com

Pismo Prezesa NFZ w sprawie wzoru skierowania na realizację zleceń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki poz, położnej poz, pielęgniarki szkolnej
Pismo Zastępcy Dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w sprawie podawania w warunkach domowych produktów leczniczych zakwalifikowanych do kategorii dostępności - Lz
Stanowisko Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska dotyczące klasyfikacji odpadów powstających w wyniku wykonywania w domu przez pacjenta samodzielnych testów paskowych służących do określenia poziomu cukru we krwi za pomocą glukometru lub odpadów igieł do penów albo też odpadów ampułko-strzykawek.
Odpowiedź Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie na pismo Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego dotyczące wykonywania w ramach podstawowej opieki zdrowotnej dwurazowych iniekcji domięśniowych antybiotyków dla populacji dzieci i młodzieży do ukończenia 18 rż.
Pismo Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych dotyczące podawania produktu Biofuroksyn
Odpowiedź Narodowego Funduszu Zdrowia na pismo dotyczące zgłoszenia nieprawidłowości w realizacji umów o udzielanie świadczeń w ramach hospicjum domowego
Odpowiedź Dyrektora Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia na pismo dotyczące interpretacji zapisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1248)
Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia na pismo Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w sprawie realizacji świadczeń przez pielęgniarki opieki długoterminowej domowej
Pismo Zastępcy Dyrektora ds. Medycznych Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące stanu czystości skóry głowy u dzieci i młodzieży .
Opinia Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Pielęgniarstwa Rodzinnego w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/ rodzinne leków drogą dożylną (w tym wlewów kroplowych) oraz leków podawanych w iniekcjach domięśniowych (takich jak żelazo, antybiotyki)
Pismo Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące zapewnienia przez pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej materiałów opatrunkowych pacjentom w całym okresie leczenia
Raport z kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeni się zakażeń i chorób zakaźnych
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie sposobu dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji (Dz.U. 2010 nr 100 poz. 645)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz.U. 2010 nr 100 poz. 646)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2003 r. w sprawie rodzajów indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta, sposobu jej prowadzenia i przechowywania oraz szczegółowych warunków jej udostępniania przez pielęgniarkę, położną udzielającą świadczeń zdrowotnych
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach wpisu do rejestrów indywidualnych praktyk pielęgniarek, położnych, indywidualnych specjalistycznych praktyk pielęgniarek, położnych i grupowych praktyk pielęgniarek, położnych
Dokument pt. „Informator dla zakładów opieki zdrowotnej, indywidualnych i grupowych praktyk lekarskich i indywidualnych i grupowych praktyk pielęgniarek i położnych – Małoletnie w ciąży”, dokument został przygotowany przez Departament Matki i Dziecka w Ministerstwie Zdrowia. Dostępny jest również na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia pod adresem: www.mz.gov.pl, link – aktualności

Odpowiedzi Wiceprezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych
w sprawie pobierania materiału biologicznego
w środowisku zamieszkania pacjenta, transportu do laboratorium.



 

  1. Jakie są zasady dotyczące pobierania materiału biologicznego w środowisku zamieszkania pacjenta?
  2. W jakich warunkach i w jakim czasie należy dostarczyć w/w materiał do laboratorium diagnostycznego?
  3. Jaki jest standard transportu materiału biologicznego do laboratorium diagnostycznego?
  4. Czy materiał ten może być transportowany przez pielęgniarki środkami komunikacji miejskiej, własny mym samochodem, na rowerze, czy skuterze?


W odpowiedzi na pytania informuję, że:

  1. materiał biologiczny od pacjenta na badania laboratoryjne powinien być pobrany zgodnie z zasadami pobierania materiału do badań (obejmującymi również przygotowanie pacjenta) opracowanymi i dostarczonymi przez medyczne Iaboratorium diagnostyczne (które zgodnie z zawartą umową wykonuje badania laboratoryjne dla POZ), wraz z odpowiednimi systemowymi probówkami i pojemnikami oraz igłami do pobierania krwi, jednorazowego użytku,
  2. materiał biologiczny do badań pobieramy zawsze:
    • z zachowaniem zasad aseptyki gdyż pobierany materiał biologiczny zawsze traktowany jest jako zakaźny,
    • z wykorzystaniem probówek /pojemników systemu zamkniętego,
    • tak, aby sposób pobierania nie zmienił właściwości pobieranego materiału.
  3. uwzględniając potrzeby środowiska zamieszkania pacjenta -dopuszcza się pozycję leżącą przy pobraniu krwi,
  4. przed pobraniem materiału należy dokonać jednoznacznej identyfikacji pacjenta wraz z opisaniem probówek/pojemników czytelnie jego imieniem i nazwiskiem oraz numerem PESEL,
  5. krew do większości badań laboratoryjnych wykonywanych rutynowo pobieramy:
    • rano (zalecane godziny 7-9 ze względu na rytm dobowy wielu analitów),
    • po wypoczynku nocnym,
    • na czczo, czyli 12 godzin po ostatnim posiłku,
    • przed leczeniem lub po odstawieniu leków mogących wpływać na stężenie oznaczanego analitu,
    • przy zachowaniu dotychczasowej diety,
  6. pobieranie materiału:
    • tylko w celu pobrania materiału należy stosować przy każdym pacjencie nowe rękawiczki jednorazowego użytku, które zakładamy na uprzednio umyte mydłem ręce,
    • krew do badań pobieramy przy zachowaniu ucisku staży nie dłużej niż 1 minuta,
    • krew do badań pobieramy w określonej kolejności — krew na posiew/probówka na skrzep bez dodatków, probówka koagulologiczna, morfologiczna/OB., na glukozę i inne,
    • w przypadku probówek z antykoagulantami (koagulologia, morfologia, OB) szczególnie zwracamy uwagę na dokładną objętość pobranej krwi, następnie starannie mieszamy probówkę góra-dół, bez spieniania,
    • probówki po pobraniu krwi należy przechowywać w pozycji stojącej,
    • pielęgniarka pobierająca materiał do badań zawsze odnotowuje godzinę pobrania materiału i potwierdza to swoim czytelnym podpisem na karcie zleceń na badania, pojemniki z pobraną krwią/materiałem biologicznym na badania laboratoryjne powinny w jak najkrótszym czasie zostać dostarczone do laboratorium – najpóźniej w czasie 1 godziny od pobrania,
    • w przypadku gdy wiemy, że czas transportu będzie dłuższy – krew do badań z zakresu chemii klinicznej i koagulologii należy odwirować w wirówce laboratoryjnej,
    • nie należy transportować krwi pełnej pobranej na badania biochemiczne i koaguiologiczne, gdy czas od pobrania jest dłuższy niż 1 godzina, ponieważ ma to bezpośredni wpływa na wyniki badań,
    • pojemniki z pobranym materiałem do badań należy prze¬chowywać w temperaturze pokojowej, gdyż zarówno zbyt niska jak i zbyt wysoka temperatura może wpływać na wyniki oznaczeń analitów
    • szczególnie zimą lub latem pobrany materiał należy transportować do laboratorium medycznego z zachowaniem właściwej temperatury otoczenia, która powinna być monitorowane podczas transportu a zapisy z monitoringu temperatury powinny być udokumentowane,
  7. pobrany materiał do badań powinien być transportowany w zamkniętych probówkach i pojemnikach, w pozycji stojącej, w wodoszczelnym zamkniętym opakowaniu zbiorczym wyłożonym materiałem absorpcyjnym wilgoć i płyny, oznakowanym znakiem „biohazard – materiał zakaźny”,
  8. pojemnik zbiorczy powinien:
    • być sztywny i trwały,
    • minimalizować skutki skażenia w wypadku jego uszkodzenia,
    • zapobiec kontaminacji w sytuacji wypadku być wyłożony materiałem o dużej chłonności,
    • zabezpieczać przed uszkodzeniem lub rozlaniem,
    • łatwy do umycia i dezynfekcji,
  9. personel transportujący pojemnik zbiorczy powinien być przeszkolony w zakresie bezpiecznych zasad postępowania z materiałem biologicznym w sytuacjach awaryjnych i znać sposoby dekontaminacji.
  10. opakowanie zbiorcze z materiałem biologicznym nie może być transportowane środkami komunikacji publicznej (w tym miejskiej, kolejowej, samochodowej) ani jednośladami. Dopuszcza się transport niewielkiej liczby pobranych próbek od pacjentów samochodem osobowym, w luku bagażowym, przy zachowaniu pozycji pionowej opakowania zbiorczego, zabezpieczeniu go przed upadkiem i przy zachowaniu wymogów temperaturowych transportu dla poszczególnych typów materiału biologicznego. Samochód podczas transportu powinien być oznakowany wywieszką – przewóz próbek dia¬gnostycznych/materiału zakaźnego. Poza kierowcą lub pielęgniarką nie należy w tym samym czasie w samochodzie przewozić żadnych dodatkowych osób.


Opracowano wg:

  • rozp MZ z 23.03.2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (DU. 06.61.435 z późn. zm.)
  • Próbki: od pacjenta do laboratorium, W Guder i inni, 2009 MedPharm
  • transport drogowy materiałów niebezpiecznych DU.2005.178.1481
Z poważaniem Wiceprezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych (-) Ewa Świątkowska

Zgodnie z ustawą szczepienie powinno być wykonane w specjalnie do tego przeznaczonym miejscu, wyposażonym w zestaw przeciwwstrząsowy oraz w obecności lekarza, który bezpośrednio przed szczepieniem zbadał i zakwalifikował pacjenta do tego szczepienia.

   Wyklucza to zatem wykonywanie szczepienia w warunkach domowych.

Hanna Czajka
Wybrane elementy z Rozporządzenia MZ które obowiązują pielęgniarki.

ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA. (ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 21 GRUDNIA 2004R Dz. U. Nr 276 poz. 2740)



Załącznik nr 2



1-6 tydzień życia
Wizyty patronażowe położnej, nie mniej niż 4, mające na celu:

  1. opiekę nad noworodkiem(niemowlęciem), a w tym:
    1. obserwację i ocenę rozwoju fizycznego w zakresie adaptacji do środowiska zewnętrznego, stanu skóry i błon śluzowych, pępka, wydalin, wydzielin, rozwoju psychoruchowego, funkcjonowania narządów zmysłów, odruchów noworodka, sposobu oraz techniki karmienia.
    2. Wykrywanie objawów patologicznych – ocenę relacji rodziny z noworodkiem.
  2. Edukowanie i udzielanie porad w zakresie pielęgnacji noworodka, karmienia piersią, szczepień ochronnych, badań profilaktycznych, opieki medycznej, socjalnej oraz w zakresie laktacji, kontroli płodności, samoopieki.
  3. Promowanie zachowań prozdrowotnych rodziców.
  4. Identyfikowanie czynników ryzyka w rodzinie.
  5. Formułowanie diagnozy i ustalanie hierarchii podejmowanych działań.
  6. Po zakończeniu wizyt patronażowych położna przekazuje opiekę nad niemowlęciem pielęgniarce środowiskowej / rodzinnej.


W 3-4 miesiącu życia dziecka
– wizyta patronażowa pielęgniarki mająca na celu przeprowadzenie instruktażu w zakresie pielęgnacji niemowlęcia, w tym karmienia piersią, pielęgnacji jamy ustnej oraz w razie stwierdzenia nieprawidłowości – rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych rodziny.

W 9 miesiącu życia
Wizyta patronażowa pielęgniarki w przypadku, gdy w czasie poprzedniej wizyty stwierdzono zaburzenia w stanie zdrowia dziecka.

 

Z poważaniem Podsekretarz stanu Marek Twardowski
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 1604 w sprawie podziału zadań pielęgniarek środowiskowych i pielęgniarek praktyki

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację panów posłów Tomasza Nowaka i Arkadego Fiedlera w sprawie podziału zadań pielęgniarek środowiskowych i pielęgniarek praktyki (znak: SPS-023-1604/08), proszę o przyjęcie poniższego stanowiska.

   Podział kompetencji pomiędzy lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej a pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej uregulowany jest, poza przepisami powszechnie obowiązującymi, np. w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (załącznik nr 2 części II pkt A), które szczegółowo określa zadania pielęgniarki POZ. W ich zakresie mieszczą się także świadczenia w zakresie pielęgniarskiej opieki środowiskowej. Powyższe uregulowane jest również postanowieniami umowy zawieranej pomiędzy świadczeniodawcami a dyrektorem oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

   Decydujące znaczenie w takim przypadku będą miały przepisy kilkakrotnie nowelizowanego zarządzenia nr 69/2007/DSOZ prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. W § 3 ust. 3 zarządzenia wymienione są merytoryczne zakresy świadczeń, które mogą być przedmiotem wniosku i umowy o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna. Świadczeniodawca, który zdecydował się zawrzeć umowę z NFZ w zakresie świadczeń pielęgniarki POZ, musi spełniać wszystkie wymogi określone w § 23, 24 i 37 ww. zarządzenia. Należy zaznaczyć, że warunki zawarcia umowy z NFZ w przedmiotowym zakresie są takie same dla wszystkich świadczeniodawców, bez względu na formę prowadzenia działalności. To oznacza, że pielęgniarki, które zarejestrowały działalność w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej, chcąc zawrzeć umowę z NFZ na świadczenie usług w zakresie pielęgniarki POZ, także muszą spełniać określone zarządzeniem warunki, tj. m.in. dysponować gabinetem, ponieważ według § 24 zarządzenia „pielęgniarka POZ obowiązana jest do udzielania pielęgniarskich świadczeń opieki zdrowotnej w gabinecie pielęgniarki POZ oraz w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy (z uwzględnieniem mieszkańców DPS-ów)”. Zgodnie z treścią komunikatu wydanego w dniu 9 kwietnia 2008 r. przez prezesa NFZ świadczeniodawcy dotychczas rejestrowani w formie indywidualnych praktyk pielęgniarek lub położnych w miejscy wezwania, z którymi zawarto umowy w zakresach: pielęgniarka POZ lub położna POZ, mają obowiązek w nieprzekraczalnym terminie do 31 grudnia 2008 r. dostosowania się do wymogów określonych w § 23, 24 i 37 zarządzenia nr 69/2007/DSOZ prezesa NFZ.

   Ponadto należy zaznaczyć, że pielęgniarka POZ, zgodnie z § 20 zarządzenia prezesa NFZ, „sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej świadczeniobiorcami, uwzględniając w tym realizację zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, zleceń na zabiegi i procedury medyczne wydanych przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego”. Zabiegi przepisane przez lekarzy specjalistów zlecane są do realizacji, za pośrednictwem lekarza POZ, pielęgniarce POZ, do której dany pacjent złożył deklarację wyboru.

   Zgodnie z § 10 wskazanego zarządzenia świadczeniodawca, w ramach realizacji zakresu świadczenia lekarza POZ, ma obowiązek zapewnić funkcjonowanie gabinetu zabiegowego od poniedziałku do piątku pomiędzy godz. 8.00 i 18.00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy, w tym punktu szczepień – minimum 1 raz w tygodniu po godz. 15.00. W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi i procedury diagnostyczno-terapeutyczne wynikające z procesu leczenia, związane z udzieloną przez lekarza POZ poradą lekarską. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia świadczeniobiorcy świadczeniodawca zapewnia realizację świadczeń także poprzez wizyty domowe. Na realizację zleceń pozostających w kompetencjach pielęgniarki POZ lekarz POZ wydaje skierowanie do pielęgniarki POZ, do której zdeklarowany jest pacjent. W przypadku gdy w wyniku udzielonej przez lekarza POZ porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych, świadczniodawca zapewnia pobranie materiałów do badań zgodnie z zasadami określonymi rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435). Pobranie badań w domu chorego świadczeniodawca zleca pielęgniarce POZ. Wykaz badań diagnostycznych, które zobowiązany jest wykonać i finansować lekarz POZ, a które są mu niezbędne przy realizacji świadczeń, określony został w załączniku nr 2 do zarządzenia.

   W kwestii pobierania w domu pacjenta materiału do badań diagnostycznych informuję, że załącznik nr 10 do zarządzenia nr 69 prezesa NFZ stanowi informację dla świadczeniobiorcy o dostępności, trybie kierowania oraz zasadach udzielania świadczeń w ramach pielęgniarskiej opieki środowiskowej, którą powinna realizować pielęgniarka POZ. W punkcie 40 wykazu czynności pielęgniarskich wskazano, że jednym z zadań pielęgniarki POZ jest pobieranie materiałów do badań: krwi, moczu, wymazów. Jednocześnie zawarto uwagę, że to „świadczenie jest realizowane przy współpracy ze świadczeniodawcą POZ, na którego liście lekarskiej znajduje się pacjent. Obejmuje sprzęt jednorazowego użytku niezbędny do wykonania zlecenia. Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków i środka transportu odpowiada lekarz POZ zgodnie z warunkami umowy z wykonawcą badań”.

   Natomiast załącznik nr 14 do zarządzenia statuuje „Katalog świadczeń pielęgniarskich w POZ”, w którym przesądzono, że świadczenie: Pobieranie materiałów do badań: krwi, moczu, wymazów (pkt 8.7) jest świadczeniem realizowanym przy współpracy ze świadczeniodawcą POZ, na którego liście lekarskiej znajduje się pacjent. Obejmuje czynności przygotowawcze, sprzęt jednorazowego użytku niezbędny do wykonania zlecenia. Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków transportu pobranych materiałów, zgodnie ze standardami jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych, odpowiada zleceniodawca. Świadczenie zostało wycenione na 5 pkt.


Warszawa, dnia 21 kwietnia 2008 r

Z poważaniem Podsekretarz stanu Marek Twardowski
Komunikat Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w sprawie zasad pobierania i transportu materiałów do badań laboratoryjnych pobranych w miejscu zamieszkania pacjenta przez pielęgniarki/położne wykonujące świadczenia jako samodzielne podmioty

W związku z licznymi zapytaniami pielęgniarek/położnych wykonujących świadczenia jako samodzielne podmioty dotyczącymi pobierania i transportu materiałów do badań laboratoryjnych pobranych w miejscu zamieszkania pacjenta, informuję, że:

  1. Pielęgniarka ma prawo na zlecenie lekarza POZ pobrać w miejscu zamieszkania pacjenta materiał do badań laboratoryjnych pod warunkiem zapewnienia przez lekarza POZ probówek lub pojemników, opakowania zbiorczego oraz transportu materiału do laboratorium. W ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia lekarz POZ otrzymuje na ten cel środki finansowe. Pielęgniarki i położne takiego finansowania nie otrzymują.


   Zgodnie z pkt 3 Załącznika Nr 1 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 roku w sprawie standardów jakości dla laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435) materiał do badań laboratoryjnych jest dostarczany do laboratorium zgodnie z procedurami opracowanymi przez te laboratoria dla stałego zleceniodawcy – lekarza POZ.

   Zgodnie z § 9 pkt 4 Zarządzenia, N r 69/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2007 roku w sprawie warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna (zmienionego Zarządzeniem Nr 105/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1 /2008/DSOZ) świadczeniodawca (lekarz POZ) zapewnia pobranie materiałów do badań zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 23 marca 2006 roku. Pobranie materiału do badań w domu chorego świadczeniodawca (lekarz POZ) zleca pielęgniarce poz. Wykaz badań diagnostycznych, które zobowiązany jest wykonać i finansować lekarz POZ wymienia załącznik nr 2 do Zarządzenia. Świadczenia lekarza POZ są finansowane na zasadach określonych w § 11 ww. Zarządzenia.


Uwaga!

  1. Samodzielny transport przez pielęgniarki/położne, materiału do badań laboratoryjnych, pobranego w miejscu zamieszkania pacjenta lub pozostawienie tego materiału w domu pacjenta jest niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa i rodzi zagrożenie epidemiologiczne!


   Załącznik Nr 14 do Zarządzenia Nr 69/2007/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 25 września 2007 roku (zmienionego Zarządzeniem Nr 105/2007/DSOZ oraz Zarządzeniem Nr 1 /2008/DSOZ) w katalogu świadczeń pielęgniarskich w poz, określa w pkt 6.4, że pobieranie materiału do badań jest świadczeniem realizowanym we współpracy ze świadczeniodawcą (lekarzem POZ). Za zapewnienie pojemników do badań oraz warunków i środka transportu odpowiada lekarz POZ zgodnie z warunkami umowy z wykonawcą badań (laboratorium).

Elżbieta Buczkowska Prezes NRPiP

Lubuska
Okręgowa Izba Aptekarska

65-077 Zielona Góra, al. Wojska Polskiego 37, tel./fax (0-68) 327 09 74, e-mail: loia_zg@interia.pl

Zielona Góra, 09.11.2006 r.

Nasz znak: I/220/2006

Sz. Pani
Weronika Resenberger
Przewodnicząca

Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych
ul. Grottgera 23
65-415 Zielona Góra



   Lubuska Okręgowa Izba Aptekarska w Zielonej Górze w odpowiedzi na Pani pismo z dnia 26.10.2006 r. – uprzejmie wyjaśnia, iż naszym zdaniem lekarze winni wypisywać pacjentom leki iniekcyjne odpowiadające dawce jednorazowego podania – użycia.
   Pozostawianie leku iniekcyjnego nakłutego w lodówce do dalszego wykorzystania stwarza zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Lek iniekcyjny raz otwarty, nie powinien być w żadnym wypadku podawany ponownie po kilku, czy kilkunastu godzinach. Nikt nie może wziąć odpowiedzialności (tj. producent, apteka, pielęgniarka), że lek ten nadal posiada swoje pełne właściwości.
   Uważamy, że należy wypisywać na receptach dawkę leku, który można podać jednorazowo. W wypadku kiedy dawka leku w opakowaniu ampułkowym przekracza zaordynowaną ilość leku, po jednorazowym podaniu leku pacjentowi, pozostałą w ampułce część leku należy zniszczyć.

Z poważaniem PREZES Okręgowej Rady Aptekarskiej w Zielonej Górze mgr farm. Stanisław Maciej Sawczyn

Z uwagi na liczne zgłoszenia do Głównego Inspektora Farmaceutycznego przypadków zanieczyszczeń po nakłuciu fiolek zawierających leki do iniekcji, Departament Pielęgniarek i Położnych zwraca uwagę na konieczność przestrzegania właściwej techniki i procedury przygotowania i nabierania leków.
   Zaleceniem Departamentu jest, aby przy nabieraniu leków odbezpieczyć fiolkę z metalowego korka, do każdego leku używać nowej strzykawki i igły (do nakłuwania korka gumowego i innych opakowań leków przeznaczonych do iniekcji lub wlewów dożylnych nie grubszej niż 0,8 mm).

Izabela Ćwiertnia Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego
Odpowiedź Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne wlewów kroplowych i leków drogą dożylną w warunkach domowych

  W odpowiedzi na pismo z dnia 06.02.2003 roku w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne wlewów kroplowych i leków drogą dożylną w warunkach domowych, uprzejmie wyjaśniam:
   Ustawa z dnia 05.07.1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej Art. 4 i Art. 5 stanowi “… wykonywanie zawodu pielęgniarki .położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia… “
   Udzielanie świadczeń, o których mowa w Art. 4 i 5 pielęgniarka .położna wykonuje przede wszystkim poprzez p. 4 “…realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji…
   Tak więc podstawą do podania przez pielęgniarkę, położną leku, w tym również drogą dożylną, bądź wykonania wlewu kroplowego (w warunkach zarówno ambulatoryjnych jak i domowych), jest udokumentowane zlecenie lekarskie, które powinno zawierać oprócz nazwy leku, dawki, sposobu i czasookresu podawania, również zapis, o tym że zabieg należy wykonać w warunkach domowych, bez obecności lekarza.
   Za zlecenie lekarskie (leki i drogę podawania) odpowiedzialność ponosi lekarz (Art. 45 Ustawy o Zawodzie Lekarza). Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność jedynie za prawidłowe wykonanie zlecenia.

   Jednocześnie Art. 22 p. 4 i 5 Ustawy o Zawodach Pielęgniarki i Położnej daje pielęgniarce i położnej prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego.
   Kolejną regulacją prawną w zakresie podawania leków jest Rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2.09.1997 roku w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 116 z dn. 01.10.1997 r.), które mówi, że pielęgniarka jest uprawniona do podawania dożylnego leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowe -oddechowej, wg- wymaganych standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego. Wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną, ustala Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16.12.2002 r. (Dz. U. Nr 236 poz. 2000).
   Obecnie brak jest innych ustaleń prawnych dotyczących podawania leków silnie działających, mogących wywołać niepożądane objawy w stanie zdrowia, w warunkach domowych przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne.
   Jako Konsultant Krajowy zamierzam zwrócić się do NRPiP z inicjatywą powołania zespołu interdyscyplinarnego na poziomie kraju, który podjąłby pracę nad powyższym zagadnieniem i wypracował określone standardy.

Ewa Obrzut Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego
Zalecenia Krajowego Konsultanta w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego nr 2/2004 z dnia 16 marca 2004 r. w sprawie podawania antybiotyków u noworodków i niemowląt do 3 miesiąca życia

W celu zminimalizowania ryzyka powstania powikłań takich jak m.in.:

  • uszkodzenie nerwu kulszowego,
  • uszkodzenie tkanki mięśniowej,
  • oraz ból (spowodowany częstotliwością iniekcji dla utrzymania poziomu terapeutycznego antybiotyku i objętością podawanego roztworu).

, u noworodków i niemowląt, które nie posiadają dostatecznie wykształconej tkanki mięśniowej, zaleca się podawanie antybiotyków drogą infuzji i wykluczenie iniekcji domięśniowych, szczególnie wykonywanych w warunkach domowych.


W realizacji procedury podawania antybiotyków, zaleca się przestrzegania następujących zasad:

  1. Antybiotyki mogą być podawane tylko na podstawie pisemnego zlecenia lekarza.
  2. Antybiotyki powinny być podawane w rozcieńczeniu, w odpowiednio zalecanej dawce i zalecanym czasie trwania infuzji. Aby utrzymać stały poziom terapeutyczny leku zaleca się stosowanie pomp infuzyjnych.
  3. Przed podaniem leku należy sprawdzić 3 razy nazwę leku, termin ważności, dawkę i nazwisko pacjenta.
  4. W przypadku zlecenia kilku antybiotyków równocześnie, należy raczej unikać ich łącznego podawania, do każdego antybiotyku wybrać odrębny dostęp żylny. W wyjątkowych sytuacjach, w których nie można uniknąć łącznego podawania antybiotyków, należy zachować szczególną ostrożność i sprawdzić ich zgodność łączenia
  5. Do antybiotykoterapii drogą infuzji należy wybrać odpowiednią linię naczyniową, z zastosowaniem zasad aseptyki założyć cewnik żylny, który należy unieruchomić przezroczystym, jałowym opatrunkiem umożliwiającym obserwację miejsca wkłucia.
  6. Miejsce wkłucia należy obserwować w kierunku wystąpienia powikłań, takich jak m.in.: zaczerwienienie, obrzęk, wynaczynienie, wysunięcie cewnika itp. W przypadku wystąpienia powikłań należy usunąć cewnik. Maksymalny czas pozostawania cewnika w naczyniu określa producent cewników.. Są to najczęściej 72 godziny, przy zachowaniu regularnej pielęgnacji miejsca wkłucia.
  7. Założenie cewnika, obserwację i pielęgnację miejsca wkłucia należy udokumentować w dokumentacji medycznej pacjenta.
  8. Pielęgniarka, położna realizująca antybiotykoterapię powinna znać działanie podawanych leków, ich sposób podawania, przechowywania i skutki uboczne oraz posiadać wiedzę i umiejętności z zakresu resuscytacji krążeniowo- oddechowej i zastosowania produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego, ratującego życie.


Mając na uwadze powyższe zasady, zaleca się realizowanie antybiotykoterapii u noworodków i niemowląt do 3 miesiąca życia przez położne i pielęgniarki pediatryczne, które posiadają wiedzę i umiejętności w zakresie farmakoterapii noworodków i niemowląt w warunkach szpitalnych.

Konsultant Krajowy w Dziedzinie Pielęgniarstwa Pediatrycznego Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy 10-561 Olsztyn, ul. Żołnierska 18, tel. 089-539-34-55, fax 533-77-01 Mgr Krystyna Piskorz
Warszawa 19.04.2004 r.
Opinia Konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego w sprawie podawania przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne leków drogą dożylną (w tym wlewów kroplowych) oraz leków podawanych w iniekcjach domięśniowych (np. żelaza, antybiotyków) mogących wywołać niepożądane reakcje, stanowiące zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentów.

   Ustawa z dnia 05.07.1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej Art. 4 i Art. 5 stanowi “… wykonywanie zawodu pielęgniarki, położnej polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia…”
   Udzielanie świadczeń, o których mowa w Art. 4 i 5 pielęgniarka, położna wykonuje przede wszystkim poprzez p. 4 “…realizację zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji…”
   Tak, więc podstawą do podania przez pielęgniarkę, położną leku, w warunkach zarówno ambulatoryjnych jak i domowych, jest udokumentowane zlecenie lekarskie, które powinno zawierać oprócz nazwy leku, dawki, sposobu i czasookresu podawania, również zapis, o tym, że zabieg należy wykonać w warunkach domowych, bez obecności lekarza.
   Za zlecenie lekarskie (leki i drogę podawania) odpowiedzialność ponosi lekarz (Art. 45 Ustawy o Zawodzie Lekarza). Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność jedynie za prawidłowe wykonanie zlecenia.
   Jednocześnie art. 22 p. 4 i 5 Ustawy o Zawodach Pielęgniarki i Położnej daje pielęgniarce i położnej prawo odmowy wykonania zlecenia lekarskiego.
   Kolejną regulacją prawną w zakresie podawania leków jest Rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2. 09. 1997 roku w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez pielęgniarkę samodzielnie bez zlecenia lekarskiego (Dz. U. Nr 116 z dn. 01.10.1997 r.), które mówi, że pielęgniarka jest uprawniona do podawania leków oraz kroplowego przetaczania dożylnego płynów w ramach postępowania w resuscytacji krążeniowo – oddechowej, wg wymaganych standardów postępowania w stanach naglących, pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego. Wykaz produktów leczniczych wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego ratującego życie, które mogą być podane przez pielęgniarkę, położną, ustala Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16.12.2002 r. (Dz. U. Nr 236 poz. 2000).
   Obecnie brak jest innych ustaleń prawnych dotyczących podawania leków silnie działających, mogących wywołać niepożądane objawy w stanie zdrowia, w warunkach domowych przez pielęgniarki środowiskowe/rodzinne.
   Zasadne i przyjęte jest, iż wykonywanie iniekcji (domięśniowych, dożylnych) leku, który może spowodować wystąpienie gwałtownych reakcji uczuleniowych, czy innego rodzaju zaburzeń niekorzystnych dla stanu zdrowia pacjenta (np. penicylina, preparaty żelaza) wykonywane jest tylko w warunkach ambulatoryjnych, z pełnym zabezpieczeniem w zestaw ratujący życie i w obecności lekarza.
   Również przy wykonywaniu świadczeń leczniczych w domu pacjenta, pielęgniarka zobowiązana jest do spełnienia wymaganych standardów tzn. posiadania zestawu p/wstrząsowego i możliwości nawiązania kontaktu telefonicznego.
   Pielęgniarki środowiskowe/rodzinne powinny dążyć do uzupełnienia kwalifikacji poprzez ukończenie kursu specjalistycznego w zakresie prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej, z czym wiążą się określone uprawnienia.

Ewa Obrzut Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego
Warszawa 18.02.2004 r.
Dotyczy: stanowiska w sprawie zlecania przez lekarzy rodzinnych do wykonania w domu, wstrzyknięć dożylnych bądź domięśniowych antybiotyków - u dzieci do 3 miesiąca życia.

Wykonywanie iniekcji dożylnych lub domięśniowych w domu chorego dziecka w wieku do 3 miesiąca życia uważam za nieuzasadnione, niedopuszczalne i niebezpieczne. Iniekcje dożylne mogą być wykonywane wyłącznie w warunkach szpitalnych gdzie jest nadzór lekarza i możliwość kompleksowej pomocy w sytuacji wystąpienia powikłań.
Stosowanie leków dożylnie, w tym i antybiotyków, wskazuje na to, że stan dziecka jest poważny, nie ma możliwości podawania leków doustnie.
I wówczas jest uzasadnienie do hospitalizacji dziecka, w przeciwnym razie brak jest wskazań do leczenia dożylnego i naruszania ciągłości tkanek co może pociągnąć za sobą poważne powikłania.
Podobnie, stosowanie antybiotyków domięśniowo u dzieci do 3 miesiąca życia (często dwa lub trzykrotnie w ciągu doby) jest nieuzasadnione w warunkach domowych i okrutne.
Po pierwsze, jeżeli stan dziecka w tym wieku jest dobry i nie wymaga ono pobytu w szpitalu to może być leczone doustną podażą antybiotyków. Wykonywanie kilkakrotnie w ciągu doby nieuzasadnionych iniekcji domięśniowych jest narażaniem dziecka na ogromny stres, możliwość powikłań miejscowych i ogólnych.
Tak więc wykonywanie iniekcji dożylnych i domięśniowych (wielokrotnie) u dzieci do 3 miesiąc; życia uważam za postępowanie niezgodne z aktualną wiedzą medyczną .
Pielęgniarki nie powinny wykonywać zleceń lekarskich, które mogą być niebezpieczne dla dziecka, co jest wystarczającym uzasadnieniem do odmowy. Dz. Ustaw Nr 57.2001 .Ustawa z dnia 5 lipca l996 r. art. 22 p. 5.
Lekarz zlecający iniekcje dożylne w domu dziecka nie potrafi jednoznacznie ocenić jego stanu, albo dziecko wymaga leczenia dożylnego i hospitalizacji albo może być leczone w domu – doustnie.
Nieprzestrzeganie zaleceń Konsultanta, w przypadku jakichkolwiek powikłań, naraża lekarza na konsekwencje – odpowiedzialność za nieumyślne narażenie dziecka na uszczerbek zdrowia lub zagrożenie życia.

Doc. dr hab. med. Anna Dobrzyńska Konsultant Krajowy w Dziedzinie Pediatrii